Elsevier; Gezocht in China: rijke schoonzoon; 1 april 2010

Veel jongeren in Sjanghai hebben het te druk om een geschikte huwelijkskandidaat te vinden. Dat doen hun ouders wel voor hen.

‘Mijn dochter is software specialist, verdient een uitstekend salaris en we hebben een groot familiehuis in het centrum van Sjanghai’, zegt meneer Zhou trots, terwijl hij wijst op foto’s van een knappe jonge vrouw. Hij wordt omringd door mensen die nieuwsgierig zijn naar de lengte, leeftijd en opleiding van dochter Yian, en haar wensen. Alle gegevens staan keurig vermeld op een A4’tje.
Honderden ouders zijn afgekomen op de matchmaking-markt, die ieder weekend wordt georganiseerd in het mooie stadspark op People’s Square, in hartje Sjanghai. In de hoop een geschikte partner te vinden voor hun zoon of dochter.
Ze hebben zich opgedoft en lopen in rijen langs duizenden briefjes. Die hangen aan waslijnen in een overdekte hal en in heggen. Ze zijn ook op papieren tassen en advertentieborden geprikt, die ouders pontificaal voor zich neerzetten, zoals Zhou.
Hij kijkt ernstig want hoe leuk Yian er ook uitziet, ze is 33 jaar. En dat is in China tamelijk oud voor iemand die nog ongetrouwd is. Er bestaat zelfs een bijnaam voor: Shengnu, ofwel overgebleven vrouw.
‘Yian heeft een paar relaties achter de rug maar dat werd niets,’ vertelt Zhou die uiteindelijk toestemming kreeg van zijn dochter om in het park te zoeken naar een potentiële geliefde. Dat is geen eenvoudige opgave want de concurrentie is moordend. ‘Er hangen helaas veel meer advertenties van vrouwen dan van mannen.’ Zhou gaat naast zijn vriend zitten die ook een dochter ‘in de aanbieding’ heeft.
De stemming in het park is vrolijk en gelaten; iedereen probeert zo goed mogelijk voor de dag te komen en her en der wisselen mensen telefoonnummers uit en laten ze elkaar foto’s zien van hun kinderen. Intussen nemen ouders elk detail van de ‘tegenpartij’, nauwkeurig in zich op.
‘De schoonfamilie is niet alles bepalend maar moet wel van goede komaf zijn,’ zegt mevrouw Ye, die op zoek is voor haar zoon Bao Qing (26). Hij woont en werkt in Canada, in de vastgoedsector. ‘Hij heeft het heel druk en is nogal verlegen. Hij is een paar keer met westerse meisjes uitgeweest maar dat liep op niets uit,’ zegt ze. ‘Geeft niet, want ik vond ze toch niet knap genoeg. En onvolwassen.’
Ze is op zoek naar een traditionele, Chinese vriendin voor Bao Qing. Die mag niet met andere mannen in de weer zijn, ze moet het huwelijk serieus nemen en een leuke baan hebben. Ye wordt door omstanders gewezen op een advertentie van een vrouw die ook in Canada woont, en bij een bank werkt. ‘Oh nee! Dat wordt niets,’ zegt Ye gedecideerd. ‘Ik heb haar ouders ontmoet en dat meisje stelt veel te hoge eisen. Ze vonden mijn zoon zowaar te min!’

Alles draait hier om de omvangrijke ‘Post ’80-generatie’. Daartoe behoren de kinderen van de Chinese babyboomers die tussen 1950 en 1960 zijn geboren. Die generatie heeft nu zelf de huwbare leeftijd. Voor veel jongeren is het moeilijk om een geschikte partner te vinden. Ze hebben het te druk met hun carrière, luidt de officiële uitleg.
Maar er is meer aan de hand, leggen de economiestudenten Wang Yiyuan (19) en Zhang Chao (20) uit, die ook op de huwelijksmarkt zijn afgekomen. Uit nieuwsgierigheid. Ze worden beloerd en aangesproken door ouders en voelen zich ongemakkelijk. Ze lezen de vele advertenties met gemengde gevoelens.
Wang stelt de Chinese normen en waarden ter discussie. In China is het not done om op de middelbare school verkering te hebben omdat de scholieren hard moeten werken, legt ze uit. Ook als jongeren een opleiding volgen of naar de universiteit gaan, worden liefderelaties ontmoedigd. Vooral door hun ouders, die goede resultaten willen zien.
‘Maar zijn de jongeren eenmaal klaar met hun opleiding en hebben ze een baan, dan moeten ze van hun ouders zo snel mogelijk een relatie aangaan en trouwen. Zodat ze niet overblijven. Ook al zijn ze totaal onervaren, toch wordt de druk flink opgevoerd. En dan krijg je dit soort toestanden!’
Wat de zaak nog gecompliceerder maakt is dat er bespottelijke eisen worden gesteld, vindt Zhang. ‘Lees de advertenties! De vrouwen die op zoek zijn willen allemaal een man met een universitaire opleiding. Bovendien moet hij groter zijn dan 1,76 meter en een huis bezitten in het centrum. Maar de prijzen zijn in Sjanghai de laatste jaren zo hard gestegen, dat een man met een normaal salaris zich dat nooit kan veroorloven!’
Zelf wil hij absoluut niet dat zijn ouders zich bemoeien met zijn liefdesleven. ‘Maar ik ben nog jong. Misschien kijk ik er anders tegenaan als ik dertig ben en nog steeds alleen.’
Het gelijk van de economiestudenten blijkt al snel uit een ontmoeting even verderop, met Chen Guo Dong (28). Chen ziet er hip en verzorgd uit. Hij draagt een nieuwe spijkerbroek, een sportief colbertje, een gestreepte, katoenen shawl van de ontwerper Paul Smith en een moderne bril.
Hij heeft een drukke baan als it-specialist en houdt van basketball en uitgaan. Bijna al zijn vrienden zijn inmiddels getrouwd maar zelf loopt hij maar niet tegen de ware aan. Uiteindelijk is hij gezwicht voor de druk van zijn bezorgde moeder, die wil dat hij in het stadspark nieuwe contacten probeert te leggen.
Chen wordt al snel belaagd door mevrouw Wang. Die is op zoek voor haar succesvolle dochter en vraagt hem schaamteloos het hemd van het lijf. Hoeveel verdient hij per maand? Waar komt hij vandaan? Heeft hij een huis? Wat heeft hij voor diploma? Ook wil ze dat Chen naast haar komt staan, zodat ze ongeveer kan meten hoe lang hij is.
Terwijl zijn moeder vol verwachting toekijkt, beantwoordt Chen braaf alle vragen. Hij verdient 8000 yuan per maand (ongeveer 800 euro; een redelijk salaris voor een starter), hij heeft nog geen huis in de stad maar wel toestemming gekregen van de bank om er een te kopen. En hij komt uit een plaats in het zuiden, maar heeft gestudeerd in Sjanghai.
Zijn belaagster kijkt bedenkelijk. ‘Maar ik wil niet dat je mijn dochter meeneemt naar het zuiden hoor!’ Toch besluit ze telefoonnummers uit te wisselen; Chen lijkt zich inmiddels erg ongemakkelijk te voelen.
Wang windt er geen doekjes om als moeder en zoon even later uit zicht zijn. Alsof ze een doosje kostbare diamanten opent, haalt ze behoedzaam een foto van een mooie vrouw met bambi-ogen uit een envelop.
‘Mijn dochter is te verlegen om zelf een afspraak te maken met een man. Daarom help ik haar. Maar die Chen is aan de kleine kant, hij heeft geen mastertitel zoals mijn dochter maar slechts een bachelortitel en hij woont ver uit het centrum. Bovendien verdient hij minder dan zij en komt hij hier niet vandaan.’ Kortom: Chen is niet de ideale kandidaat.

Vervreemd
Een gevolg van de éénkindpolitiek die in China in 1970 werd ingevoerd, is dat ouders hun energie en geld hebben gestoken in de opleiding en toekomst van die ene dochter of zoon. Dat is vooral voor vrouwen een grote sprong voorwaarts geweest. Ze zijn massaal in grote steden gaan studeren aan de betere universiteiten, ze zijn nu hoger opgeleid dan ooit en verdienen hetzelfde salaris als mannen.
Maar de ontwikkeling heeft ook keerzijden. Zo deed de Chinese Woman Union in 2009 onderzoek naar de sekse-verdeling onder 28-plussers, in een aantal grote steden. De resultaten waren onthutsend. In de provinciestad Changsha was de verhouding man staat tot vrouw nog een op twee; in Tianjin was het een op drie, in Guangzhou een op zes en in Sjanghai maar een op tien.
De grote paradox is dat er juist op het Chinese platteland een schrijnend tekort is ontstaan aan vrouwen, door de voorkeur voor mannen (en het aborteren van meisjes). Een studie door de Universiteit van Kent wijst uit dat China in tien jaar tijd ongeveer 24 miljoen ongetrouwde mannen zal tellen.
De demografische scheefgroei lijkt onoplosbaar, want de partijen zijn teveel van elkaar vervreemd geraakt. Door het hogere opleidingniveau zijn ook de eisen van de zelfstandige, stadse vrouwen (en hun ouders) hoger.
‘Alleen het beste is goed genoeg voor mijn dochter,’ vervolgt mevrouw Wang. ‘Ze heeft een prima baan bij een ontwerpbureau, verdient 10000 yuan per maand (1000 euro) en komt uit de stad. Ze kan echt niet trouwen met iemand van het platteland, dat is ondenkbaar! De man moet in alle opzichte een treetje hoger staan, anders wordt hij gefrustreerd en werkt het huwelijk niet.’
Maar hoe zit het met de liefde? Speelt die ook nog een rol? Wang denkt even na. En zegt dan aarzelend: ‘Tsja als mijn dochter een man echt leuk vindt, ook al voldoet hij niet helemaal aan de criteria, dan willen we best wat water bij de wijn doen.’

Wat wil de chinese man?
Behalve de ‘huwelijksmarkten’ die vooral worden gehouden in de stadsparken van Beijing en Sjanghai, zijn er in China ruim 20 duizend particuliere huwelijksbemiddelingsbureaus. Voor een eerste afspraak rekenen ze gemiddeld 1 à 2 euro. Resulteert een afspraak in een verbintenis, dan brengen ze een paar honderd euro in rekening.
Ook telt het land inmiddels ruim 100 online datingsites.
De grootste is zhenai.com met 23 miljoen mensen in het bestand. Dagelijks komen er 30 duizend bij, aldus de eigenaar en oprichter Li Song.
De site heeft een callcenter met 400 medewerkers die de belangrijkste eigenschappen en wensen van de nieuwe aanmeldingen, invoeren in de computer. En zo mensen met elkaar matchen.
Zhenai heeft inmiddels een aantal interessante data verzameld:
- Chinese vrouwen vinden de baan, sociale status en het inkomen van de man nog steeds belangrijker dat het uiterlijk.
- De Chinese man daarentegen, is vrij specifiek over uiterlijk. De site adviseert vrouwen dan ook om tijdens de eerste afspraak rokken tot boven de knie te dragen, schoenen met hoge hakken, zwarte doorschijnende panty's en een niet te laag decolleté.
- Zeventig procent van de vrouwen met lang, stijl haar krijgt een vervolgafspraak en slechts vijf procent van de vrouwen met kort, krullend haar
- Carrièrevrouwen zijn het minst in trek. Favoriet is nog altijd de 27-jarige onderwijzeres of verpleegster, met een lengte van 1,62 meter.

Huwelijken:
In 2009 werden er in China 10,1 miljoen huwelijken gesloten en dat aantal zal naar verwachting jaarlijks toenemen met 10 procent. Omstreeks 2015 wordt een keerpunt verwacht want dan moet de ‘Post ’80-generatie’onder de pannen zijn.
Die generatie is tamelijk verwend en allesbehalve zuinig. Ook de uitgaven voor de bruiloft nemen jaarlijks toe. De gemiddelde kosten bedragen nu 3000 à 4000 euro; maar wie in een prestigieus hotel trouwt is al snel 20 duizend euro kwijt, een kapitaal voor Chinezen.
De toename van bruiloften is niet alleen gunstig voor de vraag naar trouwjurken, huwelijksplanners en fotografen, maar ook voor de platinumverkoop. Die verdubbelde in 2009 wereldwijd, dankzij de onverzadigbare Chinese vraag naar huwelijks sierraden.
Ook de vastgoedsector profiteert. Verwacht wordt dat jonge stellen de komende jaren ruim 16 procent van de nieuwbouw zullen opslokken.
Jaarlijks gaat er in de huwelijksbranche in China, ruim 40 miljard euro om.